Συχνές ερωτήσεις
Η επιλογή του κατάλληλου σύμβουλου/ ψυχοθεραπευτή είναι πολύ σημαντική, καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι οι πιο κρίσιμες παράμετροι που επηρεάζουν τη θετική έκβαση της ψυχοθεραπείας αφορούν αφενός τον ίδιο τον εξυπηρετούμενο (πχ. κίνητρο, προσδοκίες, αποθέματα) αφετέρου το ταίριασμά του με τον ψυχοθεραπευτή/ σύμβουλο, δηλαδή την ίδια τη θεραπευτική σχέση.
Η επίδραση της θεραπευτικής προσέγγισης και των ειδικών τεχνικών έχει φανεί ότι έχει σχετικά μικρότερη βαρύτητα ως προς το τελικό θετικό αποτέλεσμα.
Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι περισσότεροι αναζητούν τον κατάλληλο για τους ίδιους σύμβουλο ή ψυχοθεραπευτή μέσα από συστάσεις άλλων εξυπηρετούμενων. Κάποιοι άλλοι ωστόσο βασίζουν την επιλογή τους και σε ορισμένες επιπρόσθετες πληροφορίες, όπως το επαγγελματικό βιογραφικό των συμβούλων/ ψυχοθεραπευτών (την επαγγελματική τους εμπειρία, την κατάρτισή τους, τυχόν εξειδικεύσεις, την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση στην οποία έχουν εκπαιδευτεί, την ένταξή τους σε αναγνωρισμένους φορείς και συλλόγους) και κάποιες φορές σε κάποια άλλα χαρακτηριστικά τους (πχ. ηλικία, φύλο, εθνικότητα κ.ά.). Πάντως, μετά τη σχετική έρευνα για την εύρεση του κατάλληλου επαγγελματία ψυχικής υγείας, έχει ιδιαίτερη βαρύτητα το πώς νιώθει κανείς με τον ίδιο τον σύμβουλο/ ψυχοθεραπευτή στη συνεδρία. Ωστόσο, για να δομηθεί μία θεραπευτική σχέση εμπιστοσύνης χρειάζεται να δοθεί χρόνος και από τις δύο πλευρές και η σχέση να επαναξιολογείται τακτικά.
Συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία μοιάζουν ως προς το γεγονός ότι και οι δύο κλάδοι διέπονται από κοινές θεωρητικές προσεγγίσεις και έχουν αρκετές συνάφειες σε επίπεδο τεχνικών. Από την άλλη μεριά, διαφέρουν βασικότερα ως προς το ότι η συμβουλευτική είναι συνήθως συντομότερη και το αίτημα του εξυπηρετούμενου περιορίζεται στην αντιμετώπιση αρκετά συγκεκριμένων προβλημάτων, χωρίς να δίνεται έμφαση σε βαθύτερες συνδέσεις. Η ψυχοθεραπεία είναι μία περισσότερο μακροχρόνια διεργασία που στοχεύει σε βαθύτερες και γενικότερες αλλαγές στην προσωπικότητα, τις σχέσεις και τον τρόπο που κανείς αντιλαμβάνεται τον κόσμο και τη ζωή. Ωστόσο, τα όρια ανάμεσα στις δύο έννοιες είναι ιδιαίτερα λεπτά, διαπερατά και συχνά αλληλοεπικαλύπτονται.
Κάθε ψυχοθεραπευτής ακολουθεί κατά βάση μια συγκεκριμένη προσέγγιση στην οποία έχει ειδικευτεί μετά το βασικό ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών του. Ο χώρος της συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας περιλαμβάνει πλήθος προσεγγίσεων με διακριτές διαφοροποιήσεις, αλλά και κοινά σημεία. Η κάθε προσέγγιση έχει να προσφέρει πολλά στον ενδιαφερόμενο και η επιλογή κάποιας αφορά κυρίως υποκειμενικά κριτήρια.
Η συστημική θεωρία αναπτύχθηκε στον κλάδο της ψυχοθεραπείας στο τέλος της δεκαετίας του 1950 και εξελίχθηκε κυρίως μέσα από το πεδίο της οικογενειακής θεραπείας, με σημείο αναφοράς τη θέαση του ατόμου ως μέλος των ευρύτερων συστημάτων όπου εντάσσεται (της οικογένειας, της εργασίας, της κοινότητας, της κοινωνίας). Με απλά λόγια, μια βασική ιδέα αυτής της θεώρησης είναι ότι τα διάφορα ψυχολογικά προβλήματα και δυσλειτουργίες είναι χρήσιμο να τα αντιλαμβανόμαστε μέσα στο πλαίσιο των σχέσεων όπου εμφανίζονται και όχι μόνο ως ατομικά χαρακτηριστικά. Ένα σύμπτωμα εκφράζει όχι μόνο τη δυσκολία ενός ατόμου, αλλά και του συστήματος στο οποίο ανήκει για αυτό και η οποιαδήποτε αξιολόγηση ψυχολογικών δυσκολιών περιλαμβάνει και την αξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας των συστημάτων αυτών.
Η διάρκεια της ψυχοθεραπείας στο χρόνο δεν μπορεί να προσδιοριστεί εύκολα εξαρχής. Εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, με αφετηρία το αίτημα με το οποίο απευθύνεται κάποιος σε έναν σύμβουλο/ ψυχοθεραπευτή. Στην πορεία, το αίτημα μπορεί να καλυφθεί, να διαφοροποιηθεί ή/ και να προκύψουν νέα αιτήματα για περαιτέρω επεξεργασία.
Η πρώτη ατομική συνεδρία, που περιλαμβάνει πληροφορίες για το ιστορικό του ατόμου και της οικογένειας, έχει διάρκεια μία ώρα. Οι συνεδρίες που έπονται έχουν διάρκεια 50 λεπτών και προτείνεται να λαμβάνουν χώρα σε εβδομαδιαία βάση, καθώς η συχνότητα αυτή έχει φανεί ότι είναι πιο αποτελεσματική θεραπευτικά. Σε περίπτωση συνεδρίας ζεύγους, οικογένειας ή οποιουδήποτε σχήματος με περισσότερα μέλη, η χρονική διάρκεια αναπροσαρμόζεται.
Σε περίπτωση ένταξης σε θεραπευτική ομάδα, οι συνεδρίες είναι εβδομαδιαίες, διάρκειας δύο ωρών.